УЫРЫЗМÆГ — Нарты хистæр Уæрхæджы фаззон фырт Æхсæртæг æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæ рæсугъды (Сасанайы) фырт, Нарты номдзыд хистæр, болатрихи Хæмыцы фаззон. Кадджыты Дзерассæ Æхсар æмæ Æхсæртæджы мæрдтæ Уастырджийæн куы баныгæнын кæны, уæд дзы йæхи бафæсвæд… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
САТАНА — Уæларвон Уастырджи æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæйы (Сасанайы) чызг. Райгуырд зæппадзы Уырызмæг æмæ Хæмыцы мард мадæй. Уастырджийы зæрдæмæ Дзерассæ афтæ тынг цыд, æмæ удæгасæй йæ къухы куы нæ бафтыд, уæд æм мардæй зæппадзмæ бацыд. «Нымæтын ехсæй… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
УЫРЫЗМÆДЖЫ ÆНÆНОМ ЛÆППУ — Уырызмæгæн лæппу нæ цард, йæхи къухтæй иу æй мæрдтæм барвыста. Уымæ гæсгæ иу Сатанайæн лæппу куы райгуырд, уæд æй куы хъанæй лæвæрдта (Айсана уыд Сафайы хъан), куы та Донбеттыртæм æмбæхста, куы та йæ чырыны фурды æппæрста (кæс кадæг «Сатанайы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АЗНЫ ÆРТÆ ФЫРТЫ — Азн амард, фæлæ йын баззад æртæ фырты. Уыдон æнæнхъæлæджы фембæлдысты Сослан æмæ Уырызмæгыл æмæ сæ æрдомдтой сæ фыды хъалон. Нартæ сагъæсы бахаудтой. Уæд Сатана Уырызмæгæн афтæ: «Донбеттыртæм лæппу радтон æмæ сын уый куы ницы хос скæна, уæд никæй … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БОРÆ — Нарты фыдæл Сæуæссæйæн уыд æртæ фырты: Борæ – болатгуырд, сгуыхт, æнæрцæф, Дзылæу – цæхæрцæст æмæ Болатбæрзæй. Борæ – сæ хистæр у æмæ сын æдзухдæр æххуысмæ у цæттæ, Болатбæрзæйы та уæйгуыты уацарæй фервæзын кодта. Борæйæ равзæрд Нарты æртæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ДЗЕРАССÆ-РÆСУГЪД — тж. САСАНА Ахæм номимæ дæр æмбæлы кадджыты – Донбеттыры чызг, Нарты Æхсæртæджы ус, Уырызмæг, Хæмыц, Сатана æмæ Сырдоны мад. Уымæй равзæрдысты дунейы фыццаг куыдз Силæм æмæ Уырызмæджы бæх хъулон Æрфæн зæххон бæхты фыдæл. Уый йæ дыууæ хоимæ фæцалх… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Донбеттыр — Донбеттыр в осетинском нартском эпосе повелитель воды, морской стихии. Донбеттыр считался покрвителем рыбаков. Ему поклонялись они, соблюдая в момент промысла определенные обряды (подобно тому, как было с Афсати).… … Википедия
АВД — Ирон адæммæ иуæй иу нымæцты æвæрд ис дины тæваг, дзурынц сæ нымдгæнгæ, табугæнгæ æмæ арфæйаг ныхæсты. Уыдонæй иу у нымæц авд. Авдимæ бирæ дзырдбæстытæ ис. Æвдгай фырттæ ис Уастырджи æмæ Уациллайæн. Авд æддæгуæлæйы. Аргъæутты авд дуары, Уæйыгыл… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АЙСАНА — Нæртон Уырызмæг æмæ Сатанайы фырт. Кадæг «Уырызмæг æмæ Сырдон» нын зæгъы: «Нартæ æрæмбырд сты æмæ загътой: «Уырызмæг йæхиуыл фæхæцыди æмæ фервæссыди йæхиуыл. Ныр ма уымæн зæнæг куы фæуа, уæд йæ зæнæг дæр сæ фыды хуызæн рахæсдзысты, æмæ ма уæд… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АНИГОЛ — Мыдыбындзыты бардуаг. Ирон адæмы фыдæлтæ мыды куыст рагæй кæй кодтой, уый бæрæг у Нарты кадджытæй. Нартæ йæ кæнынц ронгыл, æмæ афтæмæй у æнцондæр нуазæн, хæрзаддæр. Кадджыты арæх æмбæлæм æртæ мыдамæстыл («Батрадз Уырызмæджы куыд фервæзын кодта»,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
